Ο πρώτος κακός / Miranda July
Γνώρισα τη Miranda July μέσω του βιβλίου της It Chooses You που είχε κυκλοφορήσει το 2011, ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο γεμάτο αντιήρωες της σύγχρονης κοινωνίας μας. Ήρθε όμως η στιγμή και για το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο Ο πρώτος κακός, που κυκλοφόρησε πριν λίγο καιρό στα ελληνικά από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.
H Miranda July είναι η προσωποποίηση της σύγχρονης φωνής τόσο μέσω των βιβλίων της αλλά και των ταινιών της. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και στο πρώτο της μυθιστόρημα Ο πρώτος κακός (εκδ. Παπαδόπουλος, 2015) που ξεφεύγει από την πραγματικότητα όπως τη γνωρίζουμε: Οι ήρωες του βιβλίου με μια αισθητική που διέπεται από ένα ιδιαίτερο σύστημα κανόνων προσπαθούν μέσω διαφόρων φαντασιώσεων να ξεφύγουν από την πραγματικότητα που τους βαραίνει. Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια ιδιάζουσα κριτική στην καταπίεση και στους εξαναγκασμούς της σύγχρονης κοινωνίας και ως έτσι μπορεί να διαβαστεί. Αν προσπαθήσουμε να του δώσουμε λογική βάση θα χαθούμε στις ίδιες του τις παγίδες, δεν είναι ένα απλό και λογικό μυθιστόρημα και γι΄ αυτό κάποιοι θα το επικρίνουν.
Η 40χρονη Σέριλ μένει μόνη της και όσο παράξενο κι αν φαίνεται διατηρεί συνομιλίες με οποιοδήποτε μωρό συναντάει, καθώς την έχει στιγματίσει η ανάμνηση ενός μωρού που ερωτεύτηκε όταν ήταν μόλις 9 χρόνων. Εδώ και καιρό δουλεύει σε μια εταιρία που φτιάχνει βίντεο γυναικείας αυτοάμυνας. Είναι ερωτευμένη με τον Φίλιπ που είναι ένα από τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου και 20 χρόνια μεγαλύτερος της.
Όλα θα αλλάξουν όταν θα αναγκαστεί να φιλοξενήσει την 20χρονη Κλι, κόρη των αφεντικών της. Ο ανταγωνισμός τους από την αρχή αλλά και η μη τήρηση του συστήματος που έχει οργανώσει η Σέριλ, θα οδηγήσει σε κατάρρευση της πραγματικότητας όπως την ξέρει. Η Κλι είναι ο μοναδικός άνθρωπος που βλέπει την Σέριλ όπως πραγματικά είναι, και η αλήθεια είναι ότι δεν της αρέσει αυτό που βλέπει.
Έχουμε να κάνουμε με μια γυναίκα που φαίνεται να είναι αόρατη και άοσμη για τους ανθρώπους που συναναστρέφεται. Λειτουργεί καθαρά εγκεφαλικά και οργανωμένα. Άλλωστε όπως είπαμε και πριν έχει υιοθετήσει το δικό της πρόγραμμα για να είναι πάντα καθαρό και τακτοποιημένο το σπίτι της: Ελαχιστοποιεί με κάθε της κίνηση τις δουλειές αλλά και τα πράγματα που χρειάζεται.
[…] Δεν έχει νόημα – απλώς σύστημα το αποκαλώ. Ας πούμε πως ένας άνθρωπος είναι στις μαύρες του, ή ίσως λίγο τεμπέλης και σταματάει να πλένει τα πιάτα. Σύντομα τα άπλυτα έχουν γίνει βουνό και του φαίνεται αδύνατον να πλύνει ακόμη και ένα πιρούνι. Οπότε ο άνθρωπος αρχίζει να τρώει με βρώμικα πιρούνια και άπλυτα πιάτα κι αρχίζει να νιώθει σαν άστεγος. Έτσι, σταματάει να πλένεται. Και μετά δεν θέλει να βγει από το σπίτι. Ο άνθρωπος αρχίζει να πετάει σκουπίδια παντού και να κατουράει σε ποτήρια γιατί είναι πιο κοντά στο κρεβάτι του. Όλοι μας έχουμε υπάρξει κάποια στιγμή αυτός ο άνθρωπος, οπότε καλύτερα να μην τον κρίνουμε αλλά η λύση είναι απλή: Λιγότερα πιατικά. […]Αλλά το βιβλίο είναι γεμάτο και από σουρεάλ σεξουαλικές φαντασιώσεις, όμως όλα στο μυαλό της Σέριλ. Δεν αρκείται μόνο στην καθεαυτού φαντασίωση, λατρεύει τη φαντασίωση μέσα στην φαντασίωση, αλλιώς τη μετα-φαντασίωση.
Αυτό που δεν περίμενα να δω ήταν η ιδιαίτερη σχέση της Κλι με την Σέριλ που αλλάζει επίπεδο. Η Σέριλ σε μια από τις πολλές φαντασιώσεις της θα γίνει Φίλιπ που έχει μετα-φαντασιώσεις με την Κλι, κι εδώ τα πράγματα αρχίζουν να περιπλέκονται καθώς το διάβαζα: ο Φίλιπ αποκτά πολλές φαντασιώσεις και δεν γνωρίζουμε ποια/ες από αυτές έχουν συμβεί στην πραγματικότητα.
Τι θα γίνει όμως όταν η Κλι μείνει έγκυος; Η Σέριλ θα αναγνωρίσει το νεογέννητο ως τον Κουμπέλκο Μπόντι το μωρό που την έχει στοιχειώσει από τα 9 της χρόνια. Η Κλι όμως είναι μόνο 20 χρόνων και αυτό που θέλει αυτή τη στιγμή είναι η ανάγκη για προσωπικό χώρο, δεν μπορεί να φανταστεί το ρόλο της ως μητέρα. Έτσι, η Σέριλ θα αναλάβει να γίνει η μητέρα του. Παίρνει αυτό που ήθελε πάντα: τον Κουμπέλκο Μπόντι, κιας τον λένε Τζακ.
Αν έχεις αρκετή σοφία ώστε να γνωρίζεις πως τούτη η ζωή αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από το να αποχωρίζεσαι τα πράγματα που επιθυμείς, τότε γιατί να μην κατακτήσεις απλώς την τέχνη του αποχωρισμού, αντί της προσπάθειας για απόκτηση;
Το τέλος του συνεχίζει να μας αφήνει πολλά ερωτήματα για το αν συνεχίζουμε να ζούμε στη φαντασία της Σέριλ ή όχι. Είναι ένα βιβλίο που μου άρεσε πολύ γιατί κάθε του σελίδα ήταν μια καινούργια ανακάλυψη, είναι σαν να προσπαθείς να δώσεις λογική στην πιο σουρεάλ ταινία που υπάρχει. Αξίζει όμως η προσπάθεια.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος. Μετάφραση: Χαρά Γιαννακοπούλου. Σελίδες: 344 | Τιμή: 15,00 €
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου