Το τιμολόγιο / Jonas Karlsson

Το τιμολόγιο (εκδόσεις Παπαδόπουλος, 2015) του Jonas Karlsson ήταν ένα από τα βιβλία που με συντρόφευσαν στις χριστουγεννιάτικες διακοπές μου· ήταν μια γρήγορη και απολαυστική ανάγνωση που μας καλεί να αναλύσουμε πόσο ευτυχισμένοι μπορεί να είμαστε σε μια κοινωνία που φαίνεται να χάνει τις ισορροπίες της.

Καταρχάς, είναι ένα βιβλίο που σε κερδίζει από την πολύ πρωτότυπη ιδέα του, η οποία μου θύμισε την απόγνωση του ήρωα στο κορυφαίο μυθιστόρημα του Φραντς Κάφκα, Η δίκη, που χωρίς να το καταλάβει βρίσκεται εγκλωβισμένος και καταδικασμένος σε ένα σύστημα που δεν μπορεί να ελέγξει ο ίδιος· κάτι αντίστοιχο συναντούμε και στο Τιμολόγιο.

Το τιμολόγιο, είναι λοιπόν ένα μυθιστόρημα που με αφορμή ένα γεγονός με διάχυτη ειρωνεία αλλά και «μαύρο» χιούμορ, προσπαθεί να μας εξηγήσει ότι το να είσαι ζωντανός κοστίζει, τίποτα δεν είναι «τσάμπα», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το οπισθόφυλλο της έκδοσης. Είναι ικανό όμως να μας κάνει να εκτιμήσουμε περισσότερο τα πράγματα της ζωής μας; Πώς συνδέεται με την ευτυχία μας; Δεν έχουμε παρά να το απαντήσουμε στο τέλος της ανάγνωσης.

Πώς θα αντιδρούσαμε στην ιδέα ότι μία μέρα μάς ζητούν χρήματα για όλα αυτά που έχουμε απολαύσει κατά τη διάρκεια της ζωής μας; Και βέβαια αυτό δεν θα είχε καμία υπόσταση αν δεν υπήρχαν και οι κατάλληλες «οργοουελικές» υποδομές: ένα κράτος που υπολογίζει κάθε μας κατανάλωση/ευχαρίστηση καθώς και κάθε μας ψυχολογική μετάπτωση. Όλα υπάρχουν καταγεγραμμένα και για κάθε έναν ισοδυναμεί ένα ποσό που πρέπει να καταβληθεί στον «Οργανισμό Παγκόσμιων Πόρων».

Πώς γίνεται όμως ο ήρωας του Jonas Karlsson, ένας υπάλληλος video club να χρωστάει πάνω από 500.000 € τη στιγμή που το περιβάλλον του καλείται να πληρώσει πολύ λιγότερα από αυτόν; Σίγουρα κάτι πάει στραβά… ή μήπως όχι;

Σε τι διαφέρει από τους άλλους; Η ζωή του είναι τόσο απλή, με μικρό κοινωνικό πλαίσιο, απλό σπίτι, προσπαθεί με τον ελάχιστο μισθό του να περάσει όσο καλύτερα μπορεί. Η απάντηση είναι στην ίδια τη διαφορετικότητά του, στον τρόπο που έχει μάθει να αντιμετωπίζει τη ζωή και αυτό πρέπει να το «πληρώσει» ακριβά.

[…]«Νομίζω ότι είναι βαθύτατα άδικο», συνέχισα. […] Δεν έχω ταξιδέψει, δεν έχω σπουδάσει, δεν έχω δουλέψει σκληρά ποτέ και για τίποτα…[…] Εδώ και χρόνια πηγαίνω πάντα στο ίδιο σούπερ μάρκετ και αγοράζω τα ίδια δημητριακά για πρωινό[…]Εξακολουθώ να δουλεύω στην ίδια δουλειά και βασικά κάθομαι εκεί πέρα και κάνω το ίδιο πράγμα κάθε μέρα.[…] Δεν βγαίνω ποτέ. Δεν συναντιέμαι με φίλους. Δεν είναι ζωή αυτή![…]

Όπως είπαμε όμως, δεν είναι σύμφωνος με αυτά και θα προσπαθήσει να αναλύσει το λάθος που έχει προκύψει… για να κλιθεί τελικά να πρέπει να πληρώσει ακόμη μεγαλύτερο πρόστιμο, καθώς αποκαλύφθηκαν πτυχές της ζωής του που έπρεπε να υπολογιστούν με άλλο συντελεστή (!).

Μου άρεσε πολύ γιατί είναι σύγχρονο και ευκολοδιάβαστο, ικανό όμως να μας κάνει να σκεφτούμε τον τρόπο που ζούμε κι εμείς· τη βαρύτητα που δίνουμε στα πράγματα και το πώς σε κάποιες επιλογές μας ενώ φαινομενικά υπάρχει «μηδενικό κόστος» οδηγούμαστε σε καταστάσεις όπου υπάρχει το «πραγματικό» τίμημα.

Η απάντηση όπως πάντα βρίσκεται μέσα μας.

Διαβάστε το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου. 192 σελίδες |  Τιμή: 12,99€.